Oskarżony lub podejrzany to jedna ze stron procesu karnego. Warto pamiętać, że wobec wspomnianych uczestników postępowania obowiązują odmienne procedury. Dowiedz się, jakie są różnice między podejrzanym a oskarżonym.

Podejrzany

Za podejrzanego uważa się osobę, odnośnie której wydano postanowienie o przedstawieniu zarzutów albo której przedstawiono taki zarzut bez wydania postanowienia, w związku z przystąpieniem do przesłuchania w charakterze podejrzanego. Podejrzanemu przedstawia się zarzut, lecz dochodzi do tego dopiero w postępowaniu przygotowawczym. Co istotne, przedstawiona strona procesu karnego ma prawo odmówić składania zeznań lub złożyć je w dowolnym momencie postępowania sądowego. Osobie uznanej za podejrzanego przysługują również inne uprawnienia, na przykład do ubiegania się o pisemne uzasadnienie zarzutów, pozwalające na lepsze przygotowanie się do rozprawy. Jeśli podejrzany złoży odpowiedni wniosek, zyska także możliwość zapoznania się z aktami postępowania.

Podejrzany a osoba podejrzana

Warto zaznaczyć, że podejrzany i osoba podejrzana nie są tożsamymi pojęciami, dlatego należy odróżnić tych uczestników procesu karnego od siebie. Osoba podejrzana to osoba, co do której zaistniało podejrzenie popełnienia przestępstwa, lecz nie przedstawiono jej dotąd zarzutu. Dopiero uzasadnione podejrzenie popełnienia czynu karalnego przez konkretnego uczestnika postępowania skutkuje możliwością przedstawienia zarzutu i przekształcenia statusu danej osoby na podejrzanego.

Oskarżony

Za oskarżonego uznaje się człowieka, przeciwko któremu wniesiono oskarżenie do sądu oraz odnośnie którego prokurator złożył wniosek o warunkowe umorzenie postępowania. Co istotne, akt oskarżenia przeciwko danej osobie już wpłynął do sądu. Obowiązkiem oskarżonego jest czynne uczestnictwo w rozprawie. Trzeba w tym miejscu zaznaczyć, że opisywana strona postępowania karnego ma prawo do zatrudnienia prawnika reprezentującego jej interesy. Dodatkowo oskarżony może odmówić składania zeznań i udzielania odpowiedzi na pytania oraz skorzystać z opcji dostarczania dowodów i zadawania pytań świadkom.

Prawa oskarżonego i podejrzanego

Do uprawnień podejrzanego i oskarżonego należą między innymi domniemanie niewinności oraz prawo do obrony, powołania biegłego, odmowy składania wyjaśnień. Ponadto opisani uczestnicy postępowania karnego mają szansę złożyć wniosek o przeprowadzenie dowodów, skorzystać z pomocy tłumacza i na koniec zapoznać się z materiałem dowodowym.

Obowiązki podejrzanego i oskarżonego

Najważniejszym obowiązkiem podejrzanego lub oskarżonego jest stawianie się na każde wezwanie sądu. W przypadku niedyspozycji strona ta musi dostarczyć odpowiednie dokumenty usprawiedliwiające nieobecność. Każdy z nich trzeba poprzeć odpowiednimi wyjaśnieniami. Za niestawienie się na wezwanie instytucji sądowej grozi kara grzywy, areszt albo doprowadzenie przed sąd przez policję. Innym obowiązkiem zarówno oskarżonego, jak i podejrzanego jest informowanie sądu o każdej zmianie adresu.

Podsumowując, podejrzany to osoba podejrzana o popełnienie przestępstwa, której przedstawiono uzasadnione zarzuty. Z kolei przeciwko oskarżonemu wniesiono oskarżenie do sądu. Każda ze wspomnianych stron postępowania sądowego może korzystać z przysługujących jej praw. Nie powinna natomiast zaniedbywać obowiązków takich jak konieczność stawienia się przed sądem.

Źródło: Prawo karne Wrocław